25 χρόνια παρουσίας (1995-2020) Ευχαριστούμε τους επισκέπτες του Μουσείου, που σε αυτά τα 25 χρόνια το στήριξαν και αποκάλυψαν την ύπαρξή του σε φίλους και αγαπημένους. Με αυτό τον τρόπο συντηρούν τη μνήμη του καλλιτέχνη Παύλου Βρέλλη και την ταυτότητα του έργου του. Ευχαριστίες στον Σπύρο Τάπα και τον Άρη Αργύρη (σύλληψη, υλοποίηση), όπως και...
Ξεκινώ με το Κρυφό Σχολειό, σα φόρο Τιμής σε όσους κράτησαν τη γλώσσα και την Εθνική μας ταυτότητα, στους σκοτεινούς πρώτους χρόνους της Τουρκοκρατίας. Κάνω παλαίωση στους πέτρινους τοίχους και στα ταβάνια. Αφού προσαρμοστεί η όραση του επισκέπτη, ο χώρος γίνεται κρυφός, μικρός, μυστικός. Στρίβοντας τα δυο τελευταία τριγωνικά σκαλοπάτια, πατάμε σ’ ένα μικρό πλακόστρωτο...
«Γεννήθηκε στα μέρη της Παραμυθιάς το 1541. Αργότερα, σπούδασε σε μεγάλα Ευρωπαϊκά κέντρα (Βενετία, “Πατάβιον” [Πάδοβα]) φιλολογία, φιλοσοφία και ιατρική. Μετά, συνέχισε στην Κωνσταντινούπολη λογική, ποίηση, γραμματική και αστρονομία. Μέχρι τα 39 του χρόνια, σπούδαζε. Από τότε πήρε τον τίτλο του “Διονύσιος ο Φιλόσοφος”. Σκυλόσοφο τον έλεγαν οι συκοφάντες και πολέμιοί του. Βλέποντας την καταπίεση...
«Αυτός ο μικρός χώρος που λέγεται “Εύανδρος Ήπειρος”, έχει προσφέρει πολλά και δεν της πρόσφεραν τίποτε απ’ αυτά που δικαιούται. Κατά τη γνώμη μου, πλούσιος δεν είναι αυτός που έχει, αλλά αυτός που δίνει. Φτωχοί ξεκίνησαν και οι περισσότεροι απ’ αυτούς χωρίς μεγάλη μόρφωση. Δούλεψαν σκληρά για να αποχτήσουν τα πλούτη τους. Η ξενιτιά τους...
«Στην αρχή, τα γράμματα διδάσκονταν στα Κρυφά Σχολειά. Μετά, σιγά-σιγά, εμφανίζονται φανερά πλέον σχολεία, στα οποία διδάσκουν οι Δάσκαλοι του Γένους. Επιτρέπεται πια η ίδρυση Ελληνικών σχολείων. Έτσι αρχίζει η περίοδος του Ελληνικού Διαφωτισμού. Στα Γιάννενα, τα σχολεία άρχισαν στα 1647 με τη σχολή του Επιφανείου και αργότερα εδραιώθηκαν κι άλλες σχολές (Γκιούμα, Μαρουτσαία, Καπλάνειος,...
«H “Φιλική Εταιρεία“, ιδρύθηκε ένα χειμωνιάτικο βράδυ του 1814, στην Οδησσό της Ρωσίας. Ορκίστηκαν τρεις άντρες. Ήταν ο Νικόλαος Σκουφάς, ο Αθανάσιος Τσακάλωφ και ο Εμμανουήλ Ξάνθος. Σ’ αυτούς τους ιδρυτές της, αναφέρομαι στη σύνθεσή μου αυτή. Τα διάφορα κινήματα και εξεγέρσεις, που γίνονταν μέχρι τότε, έσβηναν γιατί δεν ήταν συντονισμένα. Η Φιλική Εταιρεία, έρχεται...
«Ηπειρώτης στην καταγωγή, από ένα χωριό στα Τζουμέρκα. Το λέγανε Βασταβέτσι, σήμερα Πετροβούνι. Οι γονείς του Σαρακατσαναίοι τσομπάνηδες, με τ’ όνομα Μακρυγιάννης. Γεννήθηκε το 1770 ή 1773. Είχε κι άλλα αδέλφια. Τον Γιώργο, τον Κώστα και τον Χρήστο τον μικρότερο. Από μια κατηγόρια (ότι έκλεψε αρνιά και τα έδωσε στους Κλέφτες του θειού του Δίπλα),...
«Πολλές φυλακές είχε η Ελλάδα, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Ήταν για να φυλακίσουν την Ελληνική ψυχή, που πολέμησε με τον τρόπο της τον κατακτητή. Ήταν ένας χώρος που φυλακίζονταν η δύναμη και η λευτεριά, ένας χώρος που φυλακίζονταν το πνεύμα, το όνειρο κάθε Έλληνα ραγιά, που ζητούσε να είναι ελεύθερος. Βρίσκονταν μέσα σ’ αυτές, από...
«Ο πρόδρομος της επανάστασης του 1821, γεννήθηκε στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας, το 1757. Ο ίδιος, ποτέ δεν αυτοονομάστηκε “Φεραίος” (Φεραί ή Φεράς ήταν η αρχαία ονομασία για το Βελεστίνο). Τελειώνει το σχολείο στη Ζαγορά και στα Αμπελάκια και αμέσως μετά αρχίζει να διδάσκει στο σχολείο του χωριού Κισσού του Πηλίου, νεαρότατος. Είκοσι χρονών περίπου, φεύγει...
«Στη νοτιοανατολική πλευρά της Παραμυθιάς, επάνω σε βραχότοπο, ήταν χτισμένα τα Σουλιοτοχώρια (το Σούλι, η Κιάφα, η Σαμονίβα και ο Αβαρίκος). Στα δυτικά της Σαμονίβας, υψώνεται ο βράχος του Κουγκίου. Πολύ έμοιαζαν οι άνθρωποι αυτοί με τους Σπαρτιάτες, σε δύναμη, αντοχή και πολεμική αρετή. Εδώ έγινε η ανατίναξη –το ολοκαύτωμα– από τον κοσμοκαλόγερο Σαμουήλ, το...
