Νικηταράς Σταματελόπουλος (1787 – 1849)
«Oπλαρχηγός του 1821 και ανηψιός του Θόδωρου Κολοκοτρώνη, στον οποίο συμπαραστάθηκε στις πιο κρίσιμες στιγμές. Κατάγονταν από την Αναστασία (Αναστασίτσα) Αρκαδίας, το δε όνομά του ήταν Νικήτας Σταματελόπουλος. Από τα έντεκα χρόνια του, ήταν κοντά στον πατέρα του, με τα όπλα του στο πλευρό του.
Ικανότατος μαχητής ο ίδιος, απόκτησε την προσωνυμία “Τουρκοφάγος”, από την αποτελεσματικότητά του στη μάχη εναντίον των αντιπάλων του, σε πάμπολλες μάχες καθ’ όλη τη διάρκεια του Αγώνα (με σημαντικότερες αυτές στο Βαλτέτσι και τα Δερβενάκια). Έσωσε την Επανάσταση πολλές φορές. Ενδεικτικό της στρατιωτικής και οργανωτικής ευφυΐας του, το ότι κατόρθωσε το Μάη του 1821, στη μάχη των Δολιανών, με 200 μόνο νοματαίους, να σκορπίσει Τουρκικό στρατό 6.000 ανδρών και να πάρει σα λάφυρα τα παρατημένα πυροβόλα.
Ήταν ένας ισχυρός χαρακτήρας, ένας γενναιότατος άνθρωπος, που έμεινε άσπιλος και αχρημάτιστος μέχρι το τέλος του. Μακάρι να μπορούσε να ενσταλάξει την ανιδιοτέλειά του στους σύγχρονούς του, ώστε να μην πέφτουν πάνω στα λάφυρα πριν να τελειώσουν το καθήκον…
Αν γυρίσουμε τη ματιά μας προς τη μεριά του διαδρόμου, απ’ τον οποίο ήρθαμε, “ανακαλύπτουμε” τη σύνθεση του Νικηταρά. Βλέπουμε στο βάθος, ψηλά, στα βράχια με τα λίγα γαλάζια ξέφωτα, να κυριαρχεί η μορφή του ήρωα.
Προσπαθώ να διαμορφώσω το χώρο δράσης. Εκμεταλλεύομαι τις αντίθετες επιφάνειες της “Κύπρου”, από τα δεξιά, δημιουργώντας νέους όγκους και ανοίγματα. Στην ουσία, εδώ παίζω με συνάλληλα επίπεδα, τοποθετώντας στη διαγώνιο της “Σφαγής” τη σύνθεση αυτή, εκμεταλλευόμενος τμήματα τοίχων από τις αίθουσες της “Κυράς της Ρω”, “Κύπρου” και της “Μικράς Ασίας”. Έπειτα, διαμορφώνω τις επιφάνειες που την οριοθετούν, δημιουργώντας νέους τοίχους από νευρομετάλ, τσιμέντο και γύψο.
Οι όγκοι εναλλάσσονται με λείες επιφάνειες, όπως εναλλάσσονται χρωματικά. Σε χαμηλή γκάμα, δουλεύω τα γκρι-μπλε με λίγα συμπληρωματικά, για να αναδεικνύονται τα θερμά χρώματα των προσώπων και ρούχων των σκοτωμένων. Προκειμένου να δώσω στη σύνθεση περισσότερο ύψος και βάθος (μιας που στην ουσία είναι εξαιρετικά μικρή σε όγκο), προσπαθώ να δημιουργήσω συγκεκριμένα ανοίγματα προς τον ουρανό. μικρά “ξέφωτα” που ενώνουν τη σύνθεση μ’ αυτόν. Έτσι, κάνω έκδηλο το ότι θέλω να δώσω μια ξεχωριστή ατμοσφαιρική προοπτική.
(*) Από άλλες πηγές αναφέρεται ότι το 1791-2 ήταν ημερομηνία γέννησής του.»
Παύλος Βρέλλης, Μπιζάνι 1994.